Nhận biết và xử trí ban đầu viêm cơ tim tối cấp

Bs Nguyễn thị Nga -

Theo khuyến cáo của Hội tim mạch Hoa kỳ (AHA) 2020

Viêm cơ tim tối cấp (FM- Fulminant Myocarditis) là một hội chứng được đặc trưng bởi viêm cơ tim lan tỏa đột ngột và nghiêm trọng thường dẫn đến tử vong do sốc tim, rối loạn nhịp thất hoặc suy đa phủ tạng. Trong lịch sử, FM hầu như chỉ được chẩn đoán trong khám nghiệm tử thi. Trong thời đại ngày nay, việc nhận biết sớm FM, tổ chức hỗ trợ tuần hoàn, duy trì chức năng nội tạng có thể giảm thiểu tỷ lệ tử vong do FM.

Dấu hiệu chẩn đoán FM:

• Xuất hiện “bệnh lý tim mạch rõ ràng” giống như là hội chứng vành cấp hoặc suy tim cấp ở bệnh nhân trẻ tuổi.
• Những bệnh nhân trẻ tuổi biểu hiện bệnh lý tim mạch nhưng không có yếu tố nguy cơ điển hình + tiền sử gần đây có triệu chứng của nhiễm virus đường hô hấp trên và đường tiêu hóa.
• Biểu hiện sốc, mất ổn định điện học, hoặc xuất hiện bất thường dẫn truyền tiến triển nhanh ( QRS giãn rộng hoặc PR kéo dài).
• Triệu chứng cơ năng và triệu chứng thực thế của suy tim phải (đau hạ sườn phải, bất thường chức năng gan, tĩnh mạch cổ nổi, phù ngoại biên).
• Dấu hiệu sớm của suy tuần hoàn: huyết áp kẹp, nhịp nhanh xoang, lạnh đầu chi, tăng lactat máu.

Các cận lâm sàng ban đầu chẩn đoán FM:

ECG, CK-MB, CPK, Troponin, Pro-BNP, Chức năng gan, X-quang ngực, CTM, Cấy máu ( với bệnh nhân có sốt), khí máu động mạch, Lactat máu.

Xử trí ban đầu:

• Điều trị sốc tim và ngưng tim cho bệnh nhân FM theo hướng dẫn của AHA
• Tránh điều trị nhịp nhanh xoang bằng các thuốc kiểm soát tần số (đặc biệt với những tác nhân làm giảm co bóp tim như metoprolol, diltizem, verapamil).
• Tránh truyền dịch cho bệnh nhân hạ huyết áp vì có thể làm nặng thêm các triệu chứng và gây rối loạn huyết động với bệnh nhân suy tim cấp hoặc sốc tim.
• Tránh dùng NSAIDS, tác nhân gây giữ Natri vì gây tổn thương cơ tim và làm nặng tình trạng giảm tưới máu thận.
• Liệu pháp vận mạch với norepinephrine được ưu tiên hơn so với dopamine mặc dù tác dụng của chúng cho bệnh nhân FM vẫn chưa rõ ràng.
• Thực hiện thủ thuật xâm lấn sớm để loại trừ bệnh mạch vành và dùng để đo các thông số về huyết động.
• Sinh thiết cơ tim để chẩn đoán và xác định nguyên nhân.
• Vai trò của thiết bị hỗ trợ tuần hoàn ngoài cơ thể là cần thiết.
• Những bệnh nhân không cần phải cung cấp oxy ngoài cơ thể có thể được đặt thiết bị hỗ trợ 2 thất qua da.

Sau khi ổn định, Hội tim mạch Hoa kỳ (AHA) khuyến cáo tất cả các bệnh nhân viêm cơ tim tối cấp và rối loạn chức năng co bóp, bất kể tác nhân gây bệnh cần được điều trị với liệu pháp sử dụng chất đối kháng cơ chế thần kinh- thể dịch( ACEI hay ARB) dựa trên y học bằng chứng.