Phục hồi chức năng hội chứng vai gáy

Khoa PHCN

Bệnh đau mỏi vai gáy là một triệu chứng thường gặp, xảy ra ở mọi đối tượng. Để điều trị đau vai gáy cần kết hợp nhiều phương pháp như dùng thuốc, tập vật lý trị liệu, châm cứu, bấm huyệt, thư thái thần kinh để mới có thể chống lại căn bệnh này

Nguyên nhân:

Nguyên nhân phổ biến nhất của đau vai gáy là do tổn thương thoái hoái gân cơ, mô mềm, bao gồm cả các cơ bắp, gân, dây chằng hoặc dây thần kinh đi qua vùng vai gáy bị chèn ép. Nó có thể bắt nguồn từ những chấn thương nhưng đa phần nó là hậu quả của thoái hóa đốt sống cổ hoặc vai.

Mặt khác tổn thương xảy ra ở mô mền quanh khớp hoăc sau khi ngủ dây có khi thay đổi tư thế đột ngột  hay chấn thương

• Gãy xương đòn: Bị ngã khi cánh tay đang dang ra bạn có thể bị gãy xương đòn.Điều này đặc biệt phổ biến trong trường hợp bạn bị ngã khi đang đi xe đạp, xe máy.
• Viêm bao hoạt dịch: Túi hoạt dịch ở khớp để cung cấp dịch đệm cho các khớp và cơ bắp. Những túi này có thể trở nên sưng, cứng và đau sau chấn thương..
• Gãy xương bả vai: Chấn thương xương bả vai thường xảy ra sau khi bị chấn thương rất mạnh.
• Tổn thương cơ xoay vai (chóp xoay): Chóp xoay là một nhóm các cơ, dây chằng hỗ trợ vai.Các dây chằng có thể bị thương trong quá trình nâng nhấc, mang vác vật nặng, khi chơi thể thao… Điều này dẫn đến đau khi chuyển động và cuối cùng là mất khả năngvận động của vai (vai đông cứng).
• Giãn hoặc rách dây chằng: Xương đòn và xương bả vai được kết nối bởi các dây chằng.Với chấn thương vai, các dây chằng có thể bị kéo giãn hoặc bị rách.
• Viêm gân: Gân nối bắp thịt vào xương.Các gân này có thể bị viêm, sưng lên và gây đau.

Triệu chứng của đau vai gáy

• Đau: Cảm giác đau rất rõ và có thể được mô tả là đau như thiêu đốt hay như bị đâm. Đau dẫn đến cứng cổ hoặc vai và hạn chế vận động hoặc gây nhức đầu. 
• Khó vận động: hạn chế cử động là do đau hoặc xương bị sai vị trí.Tuy nhiên, cũng có thể do các dây thần kinh hỗ trợ chuyển động cơ bắp bị chèn ép. Điều quan trọng là phải phân biệt đúng nguyên nhân gây ra do tổn thương thần kinh dẫn đến đau, viêm.
• Tê: Nếu các dây thần kinh bị chèn ép, bị tổn thương nhẹ hoặc bị đứt, bạn có thể không còn khả năng cảm nhận như bình thường.Dẫn tới cảm giác tê bì hoặc như kim châm, kiến cắn,hay thậm chí là mất hết cảm giác.
• Thay đổi màu sắc: Những nốt hoặc mảng màu xanh hoặc trắng ở da cánh tay hoặc vai của bạn là một dấu hiệu cho thấy động mạch hoặc tĩnh mạch có thể đã bị tổn thương.Nếu có mẩn đỏ có thể là do viêm nhiễm. Vết bầm tím cũng có thể được thấy rõ.
• Sưng: Có thể sưng toàn bộ cánh tay hoặc tập trung ở khu vực bị tổn thương hay viêm.Trật khớp hoặc biến dạng xương có thể gây ra sưng tấy .
• Biến dạng: Một biến dạng có thể xảy ra nếu bạn bị gãy xương hoặc trật khớp, giãn hoặc đứt dây chằng.

2. Nguyên tắc phục hồi

Nguyên tắc chung là điều trị càng sớm càng tốt để ngăn chặng bệnh tiến triển. Khi bệnh đã tiến tiển đến giai đoạn sau ,cần điều trị bằng nhiều biện pháp kết hợp thành từng đợt, làm giảm đau, ngăn ngừa cứng khớp vai và bảo vệ chức năng bàn tay

Giai đoạn cấp tính

• Giữ vai gáy ở trạng thái nghỉ ngơi
• Cho thuốc giảm đau kết hơp với đắp lạnh

Giai đoạn bán cấp mạn tính

• Tiếp tục các biện pháp tăng cường tuần hoàn

3. Tập vật lý trị liệu

Tập phục hồi chức năng nhằm muc đích làm giảm đau, ngăn ngừa cứng khớp cổ, vai nhằm bảo vệ chức năng của vai gáy

Giai đoạn cấp tính

• Người bệnh nghỉ ngơi tại giường, nằm giường cứng đầu thấp gối mỏng, khuỷu tay kê gối mỏng
• Xoa bóp bằng nước đá hay đắp lạnh vùng vai
• Vận động nhẹ nhàng vùng cổ và vai khuỷu bàn tay

Giai đoạn bán cấp và mạn tính

• Nhiệt trị liệu; nước nóng, tia hồng ngoại hay sóng ngắn
• Vận động có trợ giúp cột sống cổ, khớp vai
• Vận động trị liệu cần bắt đầu ngay sau khi người bạn qua khỏi giai đoạn cấp tính với các cử động nhẹ nhàng và tăng dần giới hạn vận động người bệnh chịu đựng được. Đây là bước trị liệu quan trọng nhất, nhưng phải tránh luyện tập quá sức chịu đựng  đau của bản thân

Chương trình tập tại nhà

Vận động chủ động cột sống cổ, khớp vai, tự do hay tự trợ giúp.