Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân

Fecal occult blood tests (FOBTs)

CN Trần Thị Nguyệt Ánh - Khoa Vi Sinh

Dù xét nghiệm máu ẩn trong phân FOBTs hiện nay chưa phải là xét nghiệm chẩn đoán ung thư đại trực tràng chính xác nhất, nhưng chúng hiện là xét nghiệm kiểm tra được nghiên cứu kỹ nhất, cũng như xét nghiệm dễ được chấp nhận và ít tốn kém nhất hiện có. Xét nghiệm FOBTs là một xét nghiệm không xâm nhập vào cơ thể người bệnh so với nội soi ruột và nội soi đại tràng.

Xét nghiệm máu ẩn trong phân là gì? Làm xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBTs) có thể phát hiện lượng máu rất nhỏ trong phân bài tiết .

Nguyên nhân nào khiến máu xuất hiện trong phân?

Máu có thể xuất hiện trong phân trong một số trường hợp sau:

• Tăng trưởng lành tính (không ung thư) hoặc ác tính (ung thư) hoặc polyp đại tràng
• Bệnh trĩ
• Vết nứt hậu môn (rách hoặc nứt trong niêm mạc của lỗ hậu môn)
• Nhiễm trùng đường ruột gây viêm
• Loét, viêm đại tràng, bệnh Crohn
• Bất thường của mạch máu trong ruột già…

Làm thế nào để làm xét nghệm máu ẩn trong phân?

Xét nghiệm này lấy mẫu phân hai hay ba lần, dùng một bộ xét nghiệm. Mẫu được thu thập từ nhiều lần bài tiết, vì thế bất cứ vấn đề nào cũng có thể được phát hiện. Những mẫu này được phân tích ở phòng xét nghiệm, và nếu phát hiện có máu, có thể cần thêm xét nghiệm khác.

Có phải ai cũng cần xét nghiệm FOBTs?

Khuyến cáo những bệnh nhân không có tiền sử gia đình hay triệu chứng ung thư đại trực tràng đều nên xét nghiệm FOBT hai năm một lần từ tuổi 50 trở lên. Số người có nguy cơ cao phát ung thư đại trực tràng là những người:  

• Có tiền sử u (polyps) trong đại trực tràng.
• Có tiền sử ung thư đại trực tràng.
• Bị bệnh viêm đường ruột kinh niên (như bệnh Crohn’s).
• Có tiền sử rõ rệt gia đình bị ung thư đại trực tràng.
• Có ung thư ruột kết – trực tràng phi polyposis (Polyposis là một tình trạng đặc trưng bởi sự hiện diện của nhiều polyp bên trong, đặc biệt là bệnh di truyền (polyp tuyến thượng thận gia đình) ảnh hưởng đến đại tràng và trong đó polyp có thể trở thành ác tính. Bệnh nhân có nguy cơ cao bao gồm những bệnh nhân dưới 60 tuổi có tiền sử ung thư đại trực tràng không do di truyền, polyp gia đình, viêm loét đại tràng, polyp tuyến thượng thận có nguy cơ cao hoặc ung thư đại trực tràng trước đó), do di truyền hay polyposis u tuyến có trong gia đình.
• Bị tiểu đường hay có mức insulin tăng cao. Nếu bạn có nguy cơ cao, nên kể với bác sĩ để kịp thời theo dõi.

Nên chuẩn bị cho gì xét nghệm máu ẩn trong phân?

Kết quả xét nghệm máu ẩn trong phân ảnh hưởng phần lớn bởi cách lấy mẫu phân để làm xét nghiệm, vì vậy điều quan trọng là phải làm theo hướng dẫn cẩn thận.

Vì một số loại thực phẩm có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm. Chế độ ăn uống thường được khuyến nghị trong 48 - 72 giờ trước khi thử nghiệm. Những thực phẩm sau đây nên tránh trong thời gian đó:

• Không ăn trái cây tươi
• Không ăn rau sống
• Không ăn thịt đỏ, bạn có thể ăn thịt gà và thịt lợn
• Ăn ít hơn 250 mg mỗi ngày thực phẩm hoặc đồ uống giàu vitamin C trong 72 giờ trước khi làm xét nghiệm.

Bác sĩ sẽ kiểm tra các loại thuốc của bạn trước khi làm xét nghiệm, bởi vì bạn có thể cần phải ngừng dùng một số loại thuốc 72 giờ trước khi thử nghiệm

Nguồn:

1. https:/www.vebmd.com
2. www.cancercouncil.com.au