Bs Nguyễn Hồng Phúc –
Dự phòng tiên phát và thứ phát sau điều trị ung thư.
Dự phòng tiên phát và thứ phát bệnh tim mạch là quan trọng đối với tất cả những người sống sót sau ung thư, nhưng đặc biệt quan trọng đối với những người tiếp xúc với các liệu pháp gây độc cho tim. Các yếu tố chính trong chăm sóc tim mạch cho những người sống sót có thể được tóm tắt trong từ viết tắt ABCDE (Hình 1).Bước quan trọng đầu tiên là nhận thức về các rủi ro tim mạch lâu dài ở những người sống sót sau ung thư và nhu cầu đánh giá/theo dõi họ. Những điều này đặc biệt quan trọng sau khi sử dụng anthracycline liều cao hơn (>250 mg/m2) và xạ trị vùng ngực (>30 Gy), mặc dù bất kỳ sự phơi nhiễm nào cũng có thể tạo ra rủi ro. Chiến lược giám sát phổ biến nhất hiện nay là đánh giá chức năng tim bằng siêu âm tim. Các khuyến nghị khác cho những người sống sót phù hợp với các hướng dẫn phòng ngừa ban đầu hiện tại. Chúng bao gồm điểm rủi ro ASCVD để đánh giá rủi ro tim mạch chung. Mặc dù việc sử dụng aspirin được chỉ định để dự phòng tiên phát, nhưng chỉ những người có nguy cơ cao mới đáp ứng các tiêu chí về aspirin trong môi trường phòng ngừa chính. Mục tiêu điều trị huyết áp phải là 130/80 mmHg và bắt đầu điều trị nếu vượt quá giá trị này khi có nguy cơ ASCVD 10 năm >10% hoặc nếu HA >140/90 mmHg. Statin liều cao được khuyến nghị cho những người có cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) từ 190 mg/dL trở lên hoặc nguy cơ ASCVD >20% (với mục tiêu điều trị là giảm LDL ≥50%). Statin liều trung bình (với mục tiêu điều trị giảm 30–49% LDL) được khuyến nghị cho những người mắc bệnh tiểu đường hoặc nguy cơ ASCVD từ 7,5% đến <20%. Một chế độ ăn kiêng nhấn mạnh rau, trái cây, các loại đậu, quả hạch, ngũ cốc nguyên hạt và cá cũng được khuyến nghị. Tất cả những người sống sót sau ung thư nên thực hiện ít nhất 150 phút mỗi tuần hoạt động thể chất cường độ vừa phải hoặc 75 phút hoạt động thể chất cường độ mạnh; điều này đặc biệt quan trọng đối với những người mắc bệnh tiểu đường (để cải thiện kiểm soát đường huyết) và béo phì.
Hình 1: ABCDE để thúc đẩy sức khỏe tim mạch ở người bệnh sống sót sau điều trị ung thư
