BS Phạm Hữu Quang – Khoa YHCT
I. ĐẠI CƯƠNG
Đầu châm là một phương pháp châm cứu đặc biệt trong Y học cổ truyền, được thực hiện chủ yếu tại vùng đầu. Phương pháp này do Giáo sư Bác sĩ Triệu Kế Vinh (Trung Quốc) sáng tạo và phát triển từ những năm 1970. Đầu châm kết hợp lý luận của châm cứu kinh điển với y học thần kinh hiện đại, chủ yếu dựa trên sự phân bố chức năng của vỏ não để lựa chọn vùng đầu tương ứng với các khu vực cơ thể.
II. CƠ CHẾ TÁC DỤNG
Đầu châm tác động lên các vùng vỏ đại não dựa trên sơ đồ phân bố chức năng não bộ (Homunculus). Các vùng này điều khiển vận động, cảm giác, ngôn ngữ, thị giác, thính giác… thông qua hệ thần kinh trung ương.
1. Tác dụng điều hòa thần kinh:
- Tác động lên các vùng chức năng não tạo hiệu ứng điều chỉnh dẫn truyền thần kinh.
- Giảm hiện tượng ức chế lan tỏa, tăng khả năng dẫn truyền của neuron vùng tổn thương.
2. Tác dụng tăng tưới máu não:
- Kích thích vùng đầu làm tăng lưu lượng tuần hoàn tại não bộ.
- Cải thiện oxy hóa mô não, từ đó phục hồi chức năng tổn thương.
3. Tác dụng phục hồi chức năng:
- Kích thích các vùng chức năng tương ứng giúp tăng khả năng hồi phục vận động và cảm giác.
- Giảm tình trạng co cứng cơ, cải thiện phối hợp vận động.
4. Tác dụng giảm đau và an thần:
- Tăng tiết β-endorphin nội sinh và điều hòa hệ trục hạ đồi – tuyến yên – thượng thận.
- Hiệu quả trong điều trị mất ngủ, lo âu, đau đầu mãn tính.