CN Phan Minh Tự -
(Solube transferin receptor - Thụ thể Transferin hòa tan)
Thụ thể transferrin là một glycoprotein xuyên màng có trọng lượng phân tử 190 kilodalton (kDa). Nó bao gồm hai tiểu đơn vị giống hệt nhau được kết nối bằng cầu disulfide. Mỗi một đơn phân có một thành phần có C tận cùng 85 kDa có thể liên kết với một phân tử transferrin chứa sắt. Sự ly giải protein dẫn đến dạng hòa tan của thụ thể transferrin (sTfR). Trong huyết tương, thụ thể transferrin hòa tan hiện diện dưới dạng một phức hợp với transferrin có trọng lượng phân tử khoảng 320 kD. Nồng độ sTfR huyết thanh tỷ lệ thuận với nồng độ của thụ thể trên màng tế bào. Quá trình hấp thụ sắt bởi các tế bào trong cơ thể được kiểm soát bởi biểu hiện của thụ thể transferrin (TfR). Nếu dự trữ sắt nội bào cạn kiệt - tương ứng với nồng độ ferritin dưới 12 μg/L - thì biểu hiện nhiều TfR hơn. Ái lực của thụ thể transferrin với transferrin phụ thuộc vào trạng thái tải của transferrin. Vì 80‑95 % phân tử thụ thể transferrin định vị trên các tế bào tạo hồng cầu, nồng độ TfR (và do đó cũng là nồng độ sTfR) phản ánh nhu cầu sắt của các tế bào này. Khi tồn tại tình trạng thiếu sắt, nồng độ sTfR trong huyết thanh tăng ngay cả trước khi nồng độ hemoglobin giảm đáng kể. Do đó nồng độ sTfR có thể mô tả tình trạng sắt chức năng trong khi ferritin phản ánh tình trạng dự trữ sắt. Có thể đánh giá chính xác tình trạng sắt bằng cách xác định chỉ số sTfR (= nồng độ sTfR/log nồng độ ferritin). Vì - ngược lại với ferritin - nồng độ sTfR không bị ảnh hưởng bởi các phản ứng pha cấp, rối loạn chức năng gan cấp tính hoặc các khối u ác tính, có thể phân biệt giữa thiếu máu do bệnh mạn tính (ACD) và thiếu máu do thiếu sắt (IDA). Giá trị sTfR cao cũng thấy được ở bệnh tăng hồng cầu, thiếu máu tán huyết, thiếu máu Địa Trung Hải, tăng hồng cầu hình cầu di truyền, thiếu máu hồng cầu hình liềm, thiếu máu hồng cầu khổng lồ, hội chứng loạn sản tủy và thiếu vitamin B12. Nồng độ sTfR cao xảy ra trong thai kỳ khi thiếu sắt chức năng.
