BS. Nguyễn Lương Quang - 

Mỗi người dân có 1 một hồ sơ sức khỏe điện tử trọn đời

Hiện nay, bệnh nhân tới khám tại các cơ sở y tế thường gặp 1 trong 2 tình huống, một là mang theo quá nhiều hồ sơ khám bệnh, trong đó có rất nhiều xét nghiệm trùng lặp không cần thiết gây lãng phí, ảnh hưởng đến sức khỏe bệnh nhân, hai là không mang theo gì cả vì nghĩ không liên quan gì đến lần khám này. Cả 2 tình huống đều làm ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ. Mong rằng mỗi người có một hồ sơ sức khỏe điện tử - (Electronic Health Record - EHR) để khi tiếp xúc với bệnh nhân, nếu được phép thì bác sĩ sẽ truy cập được tất cả các thông tin, trong đó có tình trạng bệnh tật, các xét nghiệm, thuốc đang dùng… để việc yêu cầu các xét nghiệm và kê đơn thuốc được hợp lý và an toàn.

Được biết, ngày 13 tháng 5 năm 2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 102/2025/NĐ-CP quy định quản lý dữ liệu y tế, trong đó nêu rõ: Sổ sức khỏe điện tử là ứng dụng hoặc phần mềm công nghệ thông tin để cập nhật, hiển thị, tra cứu, lưu trữ thông tin tóm tắt quá trình phòng bệnh, khám bệnh, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe của cá nhân. Sử dụng số định danh cá nhân của công dân Việt Nam và người nước ngoài đã được cấp tài khoản định danh điện tử theo quy định pháp luật về căn cước làm mã định danh y tế của cá nhân.

Sắp tới chúng ta sẽ triển khai Hồ sơ bệnh án điện tử - (Electronic Medical Record - EMR) trong cả nước, Chính phủ và Bộ Y tế đang nỗ lực thúc đẩy chuyển đổi số, với mục tiêu đến ngày 30/9/2025, 100% bệnh viện trên cả nước sẽ triển khai bệnh án điện tử (EMR). Có thể nói đây là một sự quyết tâm lớn trong bối cảnh chuyển đổi số đang lan rộng trên mọi lĩnh vực, và ngành y tế không nằm ngoài xu thế này, tuy nhiên ước tính đến nay, vẫn còn nhiều bệnh viện trên toàn quốc chưa công bố triển khai bệnh án điện tử để loại bỏ hoàn toàn việc sử dụng bệnh án giấy.

Bệnh án điện tử khác với hồ sơ sức khỏe điện tử

Hiện nay, nhiều người vẫn còn nhầm lẫn bệnh án điện tử với hồ sơ sức khỏe điện tử. Hai hệ khái niệm này khác nhau ra sao?

Điểm chung của hai hệ thống quản lý dữ liệu y tế này là đều lưu trữ thông tin y tế dưới dạng số hóa, giúp bác sĩ và bệnh nhân dễ dàng tra cứu, chia sẻ và quản lý dữ liệu sức khỏe.

Bệnh án điện tử là một bản ghi thông tin bệnh nhân trong một cơ sở y tế cụ thể. Nó chứa thông tin chi tiết về các lần khám, điều trị, các tương tác của bệnh nhân với cơ sở y tế đó. Bệnh án điện tử thường không được chia sẻ giữa các cơ sở y tế khác nhau, mà chủ yếu được sử dụng nội bộ.

Trong khi đó hồ sơ sức khỏe điện tử là một bản ghi tình trạng sức khỏe của một cá nhân, bao gồm tiền sử bệnh, kết quả xét nghiệm, thuốc đang sử dụng và các thông tin sức khỏe khác. Hồ sơ sức khỏe điện tử không chỉ giới hạn trong một cơ sở khám chữa bệnh mà có thể được chia sẻ và truy cập, liên thông với các cơ sở khác nếu được cấp quyền.

Lợi ích của hồ sơ sức khỏe điện tử

Hồ sơ sức khỏe điện tử tạo thuận lợi cho việc quản lý, chăm sóc, sức khỏe con người, nâng cao chất lượng phục vụ, giảm tải cho hệ thống y tế và thúc đẩy sự tham gia của người dân trong việc quản lý sức khỏe của mình.

Hồ sơ sức khỏe điện tử giúp giảm thời gian nhập lại thông tin, tiết kiệm chi phí lưu trữ, giảm sai sót hành chính. Bệnh nhân không cần mang theo giấy tờ, phiếu xét nghiệm mỗi lần khám, mà mọi thông tin đã có sẵn trên hệ thống. Việc chuyển viện cũng có thể chỉ thực hiện trên hệ thống mà không cần giấy tờ.

Ngành y tế cũng có thể tận dụng nguồn dữ liệu này để phân tích tình hình sức khỏe cộng đồng, xây dựng chính sách hợp lý, hỗ trợ nghiên cứu và cải tiến dịch vụ.

Đặc biệt, hồ sơ sức khỏe điện tử góp phần minh bạch hóa quản lý y tế, tăng khả năng kiểm soát của cả nhân viên y tế lẫn người dân.

Thách thức khi triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử

Những tiện ích của việc mỗi người dân có một hồ sơ sức khỏe điện tử trọn đời, liên thông toàn quốc thì ai cũng thấy, tuy nhiên, để đạt mục tiêu này, chúng ta còn quá nhiều việc để làm trong tình trạng còn nhiều thách thức.

Thứ nhất, hạ tầng công nghệ tại nhiều nơi, nhất là tuyến cơ sở, vẫn thiếu thốn, phần mềm không đồng bộ. Đội ngũ nhân lực y tế chưa được đào tạo đầy đủ về công nghệ thông tin, nhiều người còn bỡ ngỡ với môi trường làm việc số hóa. Tất cả những điều này cần được chuẩn hóa.

Thứ hai, có một vấn đề hết sức tế nhị là việc các cơ sở y tế có muốn chia sẻ thông tin không? Do đó, việc chia sẻ thông tin phải là quy định bắt buộc đối với các cơ sở y tế.

Thứ ba, để việc triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử thành công, vấn đề bảo mật dữ liệu thông tin sức khỏe cá nhân cần phải được thực hiện triệt để. Bởi dữ liệu sức khỏe là loại dữ liệu nhạy cảm bậc nhất, nó có thể ảnh hưởng đến quyền riêng tư, bị khai thác sai mục đích hoặc thậm chí bị mua bán cho các công ty dược, bảo hiểm, quảng cáo… nếu không có cơ chế quản lý, giám sát và bảo vệ dữ liệu chặt chẽ. Hiện nay, các quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân của nước ta đang dần hoàn thiện. Nghị định 13/2023 về bảo vệ dữ liệu cá nhân; Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (có hiệu lực từ 1-1-2026) đã quy định khá đầy đủ để tránh việc lộ lọt, rò rỉ dự liệu cá nhân. Các cơ sở y tế cần đẩy nhanh tiến độ để hoàn thiện cơ sở dữ liệu, kết nối, chia sẻ, đồng bộ dữ liệu của đơn vị mình với Cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế và hồ sơ sức khỏe điện tử tích hợp trên ứng dụng định danh quốc gia.

Dù còn nhiều thách thức, hồ sơ sức khỏe điện tử phải được xem là vấn đề cốt lõi, là “chìa khóa vàng” trong tương lai của ngành y tế.